Yaklaşık olarak yumruk büyüklüğünde ve omurganın her iki yanında bulunan böbrekler vücuttaki atık ürünleri ve fazla sıvının vücuttan atılması görevini yerine getirir. Vücuttaki tuz, potasyum ve asit içeriğinin düzenlenmesi de böbreklerin görevidir. Normal çalışan bir böbrek her gün 200 litre sıvı kanın filtreleme ve geri dönüş işlemini gerçekleştirir. Atık ürünlerin vücuttan atılmasının yanında böbrekler;
Vücut sıvısını dengelemek Kan basıncını düzenleyen hormonları düzenlemek Kemikleri destekleyen aktif D vitamini formu üretmek Kırmızı kan hücrelerinin üretimini kontrol etmek gibi hayati görevleri bulunmaktadır.

Kronik böbrek yetmezliği veya kronik böbrek hastalığı böbreğin zaman içinde fonksiyonlarını kaybetmesidir. Bir anda gelişmeyen kronik böbrek yetmezliği kademeli olarak yaşanmaktadır. Altta yatan neden bağlı olarak gün geçtikçe ilerleyen böbreklerin fonksiyon kaybı sonunda böbrekleri tamamen çalışamaz hale getirebilir.

Gece idrara kalkma, halsizlik, nefes darlığı, çarpıntı, idrar miktarında azalma, hipertansiyon, el, ayaklar ve göz etrafında şişmedir. Böbrek yetmezliğinin erken dönemlerinde belirtiler çok silik olabilir, tek belirti sık gece idrara kalkma olabilir. Gece idrara kalkma akşam çok sıvı (çay, su, karpuz...) alanlarda veya prostat hastalığı olanlarda da görülebilir. Gece idrara kalkan bir hastada başka bir neden yoksa bunun nedeni böbrek yetmezliği olabilir. Bu nedenle sık sık gece idrara kalkanların mutlaka böbrek yetmezliği yönünden araştırılmaları gereklidir. Bu amaçla kan ve idrar incelemeleri yapılmalıdır.

Böbrekler kanı temizler, hormon ve kemik yapısını güçlendiren ve dengeleyen hayati organlarımızdır. Böbrek rahatsızlıkları ve yetmezliği bu organların görevini yerine getirememesine neden olur. Bu tip kişilerde bu görevleri sağlamak üzere, böbrek nakli uygun olmayan hastalarda diyaliz yöntemlerinden biri veya böbrek nakli tedavi yöntemi olarak uygulanır. Diyaliz yöntemi hemodiyaliz ve periton diyaliz olarak iki şekilde uygulanmaktadır. Her iki uygulamada da vücuttaki atıklar filtre edilir. Hemodiyalizde bu işlem makinaya bağlı olarak gerçekleştirilirken, periton diyalizinde özel bir membran yardımı ile kan filtrelenir. Böbrek nakli ise canlı veya kadavradan temin edilen bir böbreğin hastaya cerrahi bir girişim ile nakledilmesidir.

Hemodiyaliz, kanın vücudun dışında bir diyaliz makinesi ile filtrelendiği bir tedavidir. Hemodiyaliz sırasında bir damardan kan çekilir ve diyaliz makinesi adı verilen sentetik bir filtreden geçirilir. Bu diyaliz makinesinde kan vücuda dönmeden önce temizlenir, bu nedenle diyaliz makinesi "yapay böbrek" olarak da adlandırılır. Hemodiyaliz, genellikle bir diyaliz ünitesinde haftada üç kez en az dört saat boyunca yapılır. Klinik temelli bir diyaliz tedavisinin bir alternatifi ise evde tanıdık bir ortamda tedavi edilmektir. Farklı türlerde ev diyalizi, hastaların tedavilerini günlük rutinlerine uyarlamalarına izin verir. Bununla birlikte her tedavinin kendine göre zorlukları vardır.

Diyaliz, en önemli iki böbrek işlevinin yerini alabilen bir prosedürdür: aşırı vücut suyunun alınması ve kandaki atık ürünlerin çıkarılması. Diyaliz bir tedavi değildir.

Farklı nedenlerle böbreklerin fonksiyon kaybı sonucu oluşur. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kronik böbrek enfeksiyonları, taş, bağışıklık sistemi hastalıkları (Glomerulonefritler), uzun süreli böbreğe zarar veren ilaç kullanımı (non-steroid anti enflamatuar, böbreğe zararlı antibiyotikler, vs.) kronik böbrek yetersizliğine neden olabilir. İdrar yollarında doğumsal problemler nedeniyle çocukluk yaşlarında ortaya çıkabildiği gibi, şeker hastalığına bağlı farklı yaş gruplarında da ortaya çıkabilir. Kronik böbrek yetersizliği geri dönüşümsüz olarak böbrek fonksiyonlarının kaybını tanımlar. Altta yatan asıl nedene bağlı olarak her yaş grubunda hastada ortaya çıkabilir.

Diyalize devam ederken tıbbi durumunuza bağlı olarak genellikle işinize geri dönebilir veya eğitiminize devam edebilirsiniz. Eğer bir diyaliz merkezinde tedavi görüyorsanız, işinize veya eğitim programınıza uyan bir tedavi planı verilecektir. Başka bir alternatif ise planlarda daha fazla esneklik sağlayan evde hemodiyaliz veya periton diyalizidir.

Hemodiyaliz sırasında iğnelerin her biri içeri girdiğinizde biraz acı hissedebilirsiniz. Deri uyuşturma ilaçları bu konuda yardımcı olabilir. Diyaliz tedavisinin geri kalan kısmı acı vermez. Acı olursa, bunu düzeltmesi için ilgili personele haber verin.

Özel bir diyeti takip etmeniz gerekir. PD ve HD hastaları için farklı diyetler mevcuttur. Tavsiye için nefroloji uzmanınıza danışın.

Makul ölçüde sportif egzersiz sağlıklı kalmanıza ve iyi hissetmenize yardımcı olduğu için, hastalar spor yapmalı ve oyunlara katılmalıdır. Her halükârda bir spor faaliyetine başlamadan önce doktorunuza danışın.

Periton diyalizinin adı, kanın peritonda (boşluğu dolduran membran) filtrelenmesinden gelir. Periton boşluğu diyaliz sıvısını saklar ve filtrasyon periton boyunca gerçekleşir. Toksinler ve aşırı sıvı, öngörülen bekleme süresi boyunca periton zarından geçer.
Kalıcı bir boru veya kateter periton boşluğuna yerleştirilir. Boru aracılığıyla diyaliz sıvısı boşluğa beslenir ve kandaki yabancı maddeleri emmesi için bekletilir. Daha sonra sıvı bir torbaya boşaltılır ve yerine yeni sıvı konur. Bu doldurma ve boşaltma işlemi, gün boyunca manuel olarak yapılabilir. Alternatif olarak geceleyin otomatik olarak bir döngüleyici ile yapılır. Her iki durumda da, kendinizi prosedürü yerine getirebilecek yetenekte ve güvende hissetmeniz gerekecek.

Böbrek nakli, yaşayan veya ölen bir bağışçıdan kronik böbrek hastalığı olan bir kişiye sağlıklı bir böbreğin naklinin yapılmasını içerir. Yeni bir böbrek almak, böbrek hastalığının çaresi değil bir tedavisidir. Kronik böbrek hastalığı olan birçok hasta böbrek nakli için uygun bir adaydır.
Bir tedavi seçeneği olarak organ naklini keşfetmek isterseniz, ilk adım olarak kişisel durumunuzu nefroloji uzmanınızla tartışmalısınız. Nefroloji uzmanı tavsiyede bulunmadan önce sağlık ve böbrek durumunuzu değerlendirir. Eğer nefroloji uzmanınız iyi bir organ nakli adayı olacağınıza karar verirse, çoğu zaman muayene ve testleri tamamlamanız gerekir. Ardından doktorunuz, vefat eden bireylerden böbrek almak için sizi ulusal nakil bekleme listesine yerleştirebilir veya uyumlu bir canlı donör bulabilir.

Evet. Kurulum ve eğitim sonrasında hemodiyaliz tedavisi, doktorunuz tarafından verilen bir programa göre kendi evinizde kendiniz tarafından da uygulanabilir.

Diyabetik diyaliz diyeti, diyabetin yanı sıra son dönem böbrek hastalığı olarak da adlandırılan evre 5 kronik böbrek hastalığı olan hastalar için özeldir. Diyetin amacı kan şekeri düzeylerini yönetmektir. Diyaliz diyetleri gibi diyabetik diyaliz diyeti de besleyici ve yüksek kaliteli protein içermelidir. Fosfor, potasyum ve sodyum kısıtlaması yine olmalıdır. Dikkat edilmesi gereken kan şekerini etkileyen karbonhidrat alımının iyi kontrol edilmesidir. Ekmek, mısır gevreği, makarna, pirinç, nişastalı sebzeler, meyveler, meyve suları karbonhidrat içerdiği için kan şekerini yükseltebilir.